"Let op de ander en sta elkaar bij"

Zaken die zich in de taboesfeer afspelen, zijn vaak zaken die veel impact hebben op iemands leven. Dat is niet anders bij laaggeletterdheid. Het moeite hebben met lezen en schrijven gaat vaak hand in hand met een gevoel van schaamte. Degene die het lezen en schrijven lastig vindt, is vaak een meester in het verhullen ervan. ‘Ik ben mijn leesbril vergeten’, of ‘Dat lees ik straks wel even’. Maar in een wereld waar woorden overal om je heen zijn, is dit een flinke belemmering in iemands leven.

Het verminderen van het aantal mensen dat laaggeletterdheid is begint bij bewustwording en een beetje lef. Als een werkgever, huisarts of collega zich ervan bewust is dat achter de afleidingsmanoeuvres een dieper probleem kan zitten. En een beetje lef kan nodig zijn om dit met diegene te bespreken.

Daarom vind ik het mooi om te zien dat die bewustwording en roep om lef extra kracht bijgezet worden tijdens een evenement als ‘Taal spreekt niet voor zich’ georganiseerd door Taal West-Brabant en MetWerk. De aanwezigheid van veel werkgevers, HR-adviseurs, bestuurders, medewerkers van maatschappelijke organisaties en anderen laat zien dat er aandacht is voor laaggeletterdheid. Het komt meer en meer uit de taboesfeer.

En dat is nodig om naast de mensen te gaan staan die eronder lijden. Om het gesprek met hen aan te gaan en te laten zien hoe zij verder komen in het leven. Daardoor zijn er ook al mooie succesverhalen. Zoals van Toon, die van laaggeletterd naar taalambassadeur ging. En van Jaco die dankzij het verbeteren van zijn beheersing van de Nederlandse taal een andere baan kon gaan uitoefenen. En van onze eigen Marco, die zijn zoontje nu kan voorlezen voor het slapengaan.

Laaggeletterdheid uit de taboesfeer halen is ook iets waar Prinses Laurentien zich hard voor maakt. Met een inspirerende lezing vertelde zij hoe belangrijk het is om zelfs al tegen je kindje te praten als het nog in de buik zit. Dat het opdoen van taalvaardigheid daar al begint. Gelukkig is de mens een wonderlijk wezen dat een leven lang kan leren. Dus ook op latere leeftijd kan iemand een ommezwaai maken en de taal onder de knie krijgen. Zo kunnen we met elkaar laaggeletterdheid de deur wijzen. Door naar elkaar om te kijken en elkaar bij te staan. Laten we dit zo doorzetten.

Hoe werkt taal op de werkvloer?

Door: Curio Angelique Uijtdewilligen met Türkay Yalniz
In deze sessie ervaar je hoe het is als je een taal niet of onvoldoende spreekt en voor welke uitdagingen dit op de werkvloer kan zorgen.

(On)gemakkelijk

De getallen 1 tot en met 10, jezelf voorstellen, dat is toch makkelijk? Niet dus als het in het Turks is! Het voelde vooral ongemakkelijk en het maakte dat de deelnemers onzeker werden. Workshopleiders lieten het zien, voelen en ervaren. Terwijl we in zowel klantcontact, werkoverleg, functioneringsgesprekken maar ook de planning heel wat verwachten van het toepassen van taal op de werkvloer.

Hoe pak je dit aan als werkgever?

Ga aan de slag met Taal Werkt! Taalwerkt.nl is dé toolkit voor werkgevers om aan de slag te gaan met basisvaardigheden op de werkvloer.

• Speelt dit in mijn bedrijf? Bewustmaking van de rol van basisvaardigheden. Ze helpen je in kaart te brengen of beperkte basisvaardigheden bij jou op de werkvloer spelen. Zij laten je zien wat daarvan de gevolgen zijn.
  
• Hoe communiceer ik duidelijk? Er wordt geholpen met schrijven van brieven, website en werkinstructies, om deze zo te schrijven dat iedereen ze kan begrijpen. Ook jouw klanten én werknemers die moeite hebben met lezen of digitale taken.
  
• Hoe bespreek ik beperkte basisvaardigheden? Er wordt aan de hand van beeld en geluid laten zien wat de signalen zijn van beperkte basisvaardigheden bij klanten én werknemers. Er wordt geholpen met het voeren van het gesprek. En er wordt laten zien welke hulp er voor hen is in jouw eigen regio.
  
• Hoe organiseer ik scholing? Er wordt geholpen met het opzetten van scholing op de werkvloer. Zo kan iedereen zijn certificaten halen, zich ontwikkelen en misschien zelfs door kan groeien naar een betere functie binnen jouw bedrijf.
  
• Wat kan ik nog meer doen? Hoe vind je nieuwe medewerkers? Hoe zorg ik ervoor dat mijn werknemers zich een leven lang ontwikkelen? Welke goede voorbeelden zijn er al? Hier vind je de juiste inspiratie.

Klik voor meer info: taalwerkt.nl

Hoe herken je laaggeletterdheid?

Door: Stichting Lezen en Schrijven Monique Peters
In deze sessie gaan we in op hoe je laaggeletterdheid herkent, naar wie je kunt doorverwijzen en wat je zelf kunt doen.

(On)begrip

Wanneer ben je eigenlijk laaggeletterd? Je bent als volwassene laaggeletterd als je moeite hebt met lezen, schrijven of rekenen. Vaak heb je dan ook beperkte digitale vaardigheden. Dan vind je bijvoorbeeld omgaan met een computer of een smartphone lastig. Niet goed kunnen lezen, schrijven of rekenen heeft gevolgen.

Signalen

Ben je benieuwd naar meer signalen waaraan je iemand met moeite met lezen, schrijven of rekenen kan herkennen? Bekijk dan eens de 11 signalen hieronder.

1. Alleen kijken naar een tekst zonder de ogen te bewegen over de tekst.
2. Geen punten of komma’s gebruiken.
3. Geen e-mailadres hebben.
4. Moeite hebben met mobiel bankieren.
5. Een slecht leesbaar handschrift hebben.
6. Vaak of een lange periode werkloos zijn.
7. Niet verder groeien in het werk.
8. Een uur te vroeg of te laat zijn op een afspraak.
9. Negatief praten over schoolervaring.
10. Moeite hebben met navigatie.
11. Smoesjes gebruiken als ‘bril vergeten zijn’ of ‘zere hand hebben’ als gevraagd wordt iets te lezen of te schrijven.

Vooruit helpen begint bij een goed gesprek

• Vertel dat hij/zij absoluut niet de enige is.
• Vertel dat hij/zij altijd nog kan leren.
• Vertel dat er cursussen speciaal voor volwassenen zijn. In kleine groepen of één-op-één. Vaak gratis of voor een kleine vergoeding.
• Ga samen naar het inloopspreekuur van een taalhuis in de buurt. Daar wordt persoonlijk advies en hulp gegeven over scholing. De meeste taalcursussen zijn gratis en worden in de buurt gegeven.

​​Investeren in taalonderwijs werkt

Uit onderzoek blijkt dat de aanpak van laaggeletterdheid al na een half jaar impact heeft op het leven van het individu, de laaggeletterde zelf.​

• 70% kan taalvaardigheden beter toepassen​.
• 50-65% toename sociale inclusie​.
• 53% voelt zich psychisch gezonder​.
• 39% voelt zich fysieke gezonder​.
• 20-35% heeft betere arbeidsmarktpositie​.

Klik voor meer info

Taalhuizen in de regio: Start - Taal West-Brabant (taalwestbrabant.nl)
E-learning sector werk: Stichting Lezen & Schrijven (lezenenschrijven.nl)

Hoe taalvriendelijk is mijn organisatie?

Door: Stichting Lezen en Schrijven Ester van der Wiel
In deze sessie gaan we in op hoe taalvriendelijk jouw organisatie is, inclusief handvatten om het te verbeteren.

Lage basisvaardigheden op de werkvloer hebben gevolgen voor werk en inkomen

• 1,8 miljoen tussen 18-65 jaar behoort tot de beroepsbevolking.
• Langere klantencontacten, lagere productiviteit, meer veiligheidsrisico’s, meer ongevallen, hoger ziekteverzuim, digitale vaardigheden.
• Niet of moeizaam behalen certificaten voor de branche.
• Moeite met het behouden en vinden van een baan.
• Iets meer dan de helft van de mensen met financiële problemen is ook laaggeletterd en krijgt vaker loonbeslag.
• Het komt in beeld bij ontslag, wisseling van functie & digitalisering.

Wat kunnen werkgevers doen?

• (H)erkennen
• Bespreekbaar maken
• Klantreis met Taalambassadeurs
• Signaleren / screenen
• Toegankelijke communicatie
• Aanpassingen in de communicatie op de werkvloer
• Scholing / taalmaatjes
• Ondersteuning bij behalen verplichte certificaten
• Inbedding in HR-beleid

Gelijk aan de slag? Klik en neem een kijkje op taalwerkt.nl